Melding:
Befehl ist Befehl

Dinsdag 6 februari 2024 11:00

Vandaag het gejank van een motorkettingzaag. Vlakbij mijn werkkamer. Een harde dreun, volgend op het zaaggejank.

Twee mannen binden een ketting om de stam, die zojuist midden over het pad voor mijn raam is gevallen. Een tractor in het weiland naast het huis, om de wegversperring te verwijderen.

Ik loop naar de heren toe, gehelmd en met hesjes en veiligheidsbroeken. De zaag ligt op de overgebleven stomp van de woudreus. “Waarom wordt deze boom omgezaagd?”, vraag ik de jongste van de twee. De oudere komt van de trekker toegelopen en zal zich aandienen als woordvoerder. Ik herhaal mijn vraag en hij antwoordt kortaf, “Omdat de boom dood is”. Nijdig pak ik de motorkettingzaag van de stomp gezond blank hout, wijs ernaar en antwoord, “Die boom is helemaal niet dood, kijk maar?”.

Zich omdraaiend, is zijn bijtende antwoord kort en krachtig, “Wij hebben instructies gekregen dat deze boom dood is en daarom omgezaagd moet worden. Dus dat doen wij dan.”.

Daar is geen speld tussen te krijgen. “Befehl ist Befehl”. Van hogerhand wordt er beslist en naar eigen inzicht en verantwoordelijkheid, wordt aldus ook niet gesolliciteerd.

Inderdaad blijkt de top er al veel langer geleden te zijn uitgezaagd. Groeien kleine zwammetjes uit de breuklijnen. Ja inderdaad was al eerder een tak halverwege de stam losgebroken. Ja, inderdaad zijn miniscuul kleine sporen van dood hout in de kern van de stam te ontdekken, evenals in de holtes in de stam, waar eekhoorns en vleermuizen gewoonlijk hun nesten in verkiezen.

De stam is nu tot het maaiveld afgezaagd. Als het camouflage-uniform van een militair, nu afgedekt met aarde en rottend blad. De overgebleven stompen zijn uit het zicht voor nieuwsgierig wandelaars-oog, achter de ernaast groeiende beuk verdekt opgesteld.

Ooit stond de boom kaarsrecht. Probeer dan maar eens zo’n stam om te laten vallen? Ja, misschien over 15-20 jaar, wanneer de natuur haar eigen beloop zou hebben mogen terugverdienen met schimmels en rottend cellulose… Is het dan alleen om die wandelaar te beschermen tegen vallend hout? Of de onleesbare letters aan het einde van de verzekeringspolis, die de rentmeester voor aansprakelijkheid bij schadeclaims door die zeldzame wandelaar moet behoeden?

Is rentmeesterschap om de natuur een handje te helpen, dan onze taak? Als de doelstelling het behoud is van natuur, en niet het “opfrissen” van een gecultiveerd bos behoort te zijn? Hoe leren we dan onze jonge kinderen, hoe de natuurlijke aftakeling van mens, dier en plant zijn beloop en eigen ritme kent? Hoe voor ons oog het verborgene in de natuur amper nog bestaat? De bonte specht, die niet meer kan hakken, om de verborgen tunnel van de boktor bloot te leggen. De oesterzwam en overige pleurotaceae en mycenaceae, die in de wind hun sporen naar een volgende boom laten overwaaien, zodat opnieuw een kans wordt geboden de productieve opruimtaak in de natuurlijke keten uit te voeren.

En wat,  zonder hulp van de electronen-microscoop, voor die wandelaar altijd verborgen zal blijven. Hoe de wortelklusters van die bomen, door het vormen van enzymen ondergronds met elkaar communiceren. Wat weten we ervan, en hoeveel zal nog geleerd moeten worden?

Nog geen vier generaties geleden, was het usance zoveel als mogelijk, het dode hout uit een bos te verwijderen. Zodat insecten geen hout konden beschadigen, dat slechts diende voor het stutten van mijngangen in Limburg, of de papierfabrieken langs onze rivieren. Waar het papier, met giftige inktresten en kolen uit onze kachels, bestemd was in rook door onze schoorstenen op te gaan. Onze kennis kruipt voort met de snelheid van een slak, terwijl we overtuigd lijken, inmiddels alles wèl te weten!

graag delen